Door
Vertaald uit het Frans. Gepubliceerd op 24 mei 2022 op Streetpress: Comment les nationalistes pensent le monde ? (PZ)
Extreemrechts heeft een obsessie met ‘het voortbestaan van het blanke ras’. Deze kwestie zal al het andere bepalen, met inbegrip van hun visie op geopolitiek. Een interview met onderzoeker Stéphane François.
“Er zijn veel boeken over radicaal rechts geschreven over veel specifieke punten die diepgaand worden besproken, maar er was nog niets over hun visie op de wereld, over hun opvatting over geopolitiek,” legt onderzoeker Stéphane François (Universiteit van Mons, CNRS) uit. Over dit onderwerp heeft hij Géopolitique des extrêmes droites (ed. Cavalier Bleu) gepubliceerd. Het boek is opgebouwd uit drie delen die de periodes 1900 tot 1945, 1945 tot 1990 en de hedendaagse periode bestrijken. Het boek laat zien in welke mate de rassenkwestie het geopolitieke denken van de beweging structureerde en nog steeds structureert.
De meerderheid van extreemrechts heeft de theorie van Samuel Huntington over de botsing van beschavingen overgenomen. Volgens deze Amerikaanse hoogleraar politieke wetenschappen zijn er grote beschavingsblokken die met elkaar in conflict zijn. Volgens extreemrechts zijn deze blokken in de eerste plaats verbonden door kwesties van etniciteit en identiteit. Een visie op de wereld die is opgebouwd rond een obsessie: het voortbestaan van het “blanke ras“. “Deze obsessie met identiteit is terug te vinden in de toespraken van Eric Zemmour en in het manifest van Payton Gendron, de auteur van de bomaanslag in Buffalo,” aldus Stéphane François. Een interview.
Heeft de Russische agressie tegen Oekraïne de kaarten van de geopolitieke visie van Frans rechts herschikt?
Onder radicaalste groepen van Frans extreemrechts is er sterke steun voor de Oekraïners, die bijna als vanzelfsprekend is gekomen, terwijl de beweging over het algemeen zeer pro-Russisch was, zozeer zelfs dat zij in Poetin een nieuwe De Gaulle zagen. Waarom deze evolutie? De identitaire beweging werpt zich op als verdediger van de volkeren en hun recht op zelfbeschikking. Dit is nu precies het geval voor de Oekraïners die hun land en zijn identiteit moeten verdedigen tegen een externe agressor, terwijl aan de andere kant een supermacht – Rusland – staat die deze identiteit tracht te ontkennen. De steun voor de zaak Kiev is dus gebaseerd op ideologische continuïteit, hetgeen vrij logisch is.
Er moet echter op gewezen worden dat het conflict binnen extreemrechts zeker tot scheuringen heeft geleid. De positie van Eric Zemmour is ambigue omdat hij, hoewel zijn kiezers en een deel van zijn personeel eerder voor Oekraïne zijn, de Caesar-Bonapartistische kant van Vladimir Poetin verdedigt. Er is een herschikking aan de gang. Het pro-Poetin segment, als het nog bestaat, is een minderheid geworden. Zelfs Christian Bouchet, de Franse vertaler en redacteur van Dugin, [een intellectueel die naar verluidt dicht bij Poetin staat] is nogal discreet over het onderwerp.
Marine Le Pen zit ook in de problemen omdat ze de Oekraïners verdedigt. Niet in de laatste plaats vanwege de lening die haar partij heeft lopen bij een Russische bank. Terwijl haar kiezers vrij ontvankelijk blijven voor het verhaal van het Kremlin vanwege de geschiedenis van de Rassemblement Nationale, die een “ligueur” partij blijft [erfgenaam van de fascistische liga’s, noot van de redactie] die wacht op een redder. De RN wordt gekenmerkt door het Bonapartisme, populisme en een fascinatie voor sterke mannen.
Zou de bijna heldhaftige figuur van president Volodymyr Zelenski extreemrechts voor zich gewonnen kunnen hebben?
Ja, absoluut, hij is voor identitaristische segment het perfecte archetype van de kleine die tegen de grote strijdt om zijn identiteit te behouden. Maar anderzijds is het een milieu waarin de figuur van Vladimir Poetin al sinds het einde van de jaren negentig naar voren is geschoven. Deze oude ideologische matrix en de persoonlijkheid van Vladimir Poetin maken het voor extreemrechts moeilijk zich te ontdoen van een man die men lange tijd heeft beschouwd als een voorbeeld en een held in een multipolaire wereld waarin men zich afzet tegen de Verenigde Staten.
Hoe zit het met Donald Trump?
Het Trumpisme is door extreemrechts in Frankrijk omarmt, zowel vanwege het aspect van de “verdediging van de blanke Amerikaanse identiteit” als vanwege het feit dat het een populistische president is die de verkiezingen gewonnen heeft. Tegenwoordig ligt de nadruk bijna systematisch op populisme. Zelfs Alain de Benoist, die bekend staat om zijn elitaire en quasi-aristocratische standpunten, heeft er zich bij aangesloten. Het is het idee van “spreken tot het volk” dat overheerst, het beeld van een man die dicht bij de aspiraties van de midden- of arbeidersklasse staat. Behalve dat Donald Trump niets van dat alles is. In sommige opzichten vertegenwoordigt hij zelfs alles wat extreemrechts haat: een corrupte vastgoedmagnaat die zijn fortuin bouwde op triomfantelijk kapitalisme en een man die zijn populariteit verwierf met reality-tv.
Diezelfde fascinatie zien we bij figuren als Viktor Orban of Jair Bolsonaro aan het hoofd van landen die regionale machten zijn, en in het geval van de laatste zelfs opkomende machten, die zijn gebouwd op populisme en autoritarisme. Het zijn navolgingswaardige voorbeelden.
Welke rol speelt ecologie in de geopolitieke visie van extreemrechts?
Bij de meest radicalen is er een echt ecologisch bewustzijn gebaseerd op lokale productie, de afwijzing van intensieve landbouw en welhaast een weigering van technologie, maar voor het grootste deel is het vooral een “etnische ecologie“. Er bestaat een idee dat de ecologie pas volledig kan zijn als we rekening houden met het verschijnsel populaties, zoals we hebben gezien tijdens het symposium van het Ilias-Instituut over dit thema, waar sommige toespraken werden afgesloten met “de enige echte ecologie is de ecologie van populaties“. Er is dus respect voor de natuur, maar ook respect voor de menselijke biotopen: voor ieder zijn eigen afgebakende beschavingsgebied. Dit is terug te vinden in de manifesten van de terroristen Brenton Tarrant en Payton Gentron.
