Jacopo Di Miceli

Dit artikel is met toestemming van de auteur en Valigia Blu vertaald uit het Italiaans. Het originele artikel is hier te vinden: Una rete transnazionale del complottismo dietro i 50mila manifestanti di Bruxelles.

Hoewel de demonstratie in Brussel van 23 januari 2022 wordt voorgesteld als een spontane volksmobilisatie blijkt bij nadere beschouwing dat zij achter de schermen werd geleid door een professioneel netwerk van Amerikaanse en Europese antivaxideologen rondom Robert F. Kennedy Jr. We zien een groeiende samensmelting van antivax protest met samenzweringstheorieën en rechtsextremisme. (PZ)

Toen het debat over de invoering van een Europees digitaal coronacertificaat begin 2021 in alle hevigheid losbarste, begon de 38-jarige Vlaming Tom Meert zich ernstige zorgen te maken. Als informaticus kent hij de technieken die technologiegiganten gebruiken om de privacy van gebruikers te schenden en hij vreest dat deze bedreiging zich ook zou kunnen gaan uitbreiden naar de relatie tussen de staat en haar burgers. Hij vreest voor de toekomst van zijn dochtertje. Daarom richt hij een paar dagen later twee verenigingen op. De eerste heet Free The Children: hij heeft die opgericht samen met Leo Van den Eeden, die hij had leren kennen op het Nederlandse Viruswaanzin-forum, een groep demonstranten van gezondheidsbeperkingen onder leiding van Willem Engel, een doctorandus in de farmacie die zich heeft gerecycleerd als Braziliaans dansinstructeur.(1) Op 4 maart neemt Meert als voorzitter van Free The Children met een handvol mensen deel aan een wake in zijn woonplaats Leuven om de aandacht te vestigen op de beknotting van het recht van jongeren op onderwijs en sociale relaties, ondanks het feit dat zij – volgens de website van de vereniging – zelden het nieuwe coronavirus overdragen.

Tom Meert te gast in de studio bij de VRT daags na de betoging in Brussel.

Samen met twee vrienden, die anoniem willen blijven, richt Meert vervolgens Europeans United op, een organisatie die zichzelf omschrijft als de “grootste Europese beweging voor vrijheid en democratie ooit” en die de “illegale en disproportionele maatregelen” veroordeelt die door regeringen worden opgelegd “onder het voorwendsel van de pandemie”. “Heel Europa dreigt weg te zinken in een dictatuur”, waarschuwt hij, want “het ergste wat wij uit China hebben geïmporteerd is niet het virus maar de totalitaire verleiding.”

Nog geen jaar later, op zondag 23 januari, organiseert Europeans United een grote internationale demonstratie in Brussel – vijftigduizend demonstranten – tegen vaccinatiepaspoorten en inentingsvereisten. Het protest bereikt de buitenlandse pers door de hevige botsingen met de politie en de vernieling van het hoofdkwartier van de Europese Dienst voor extern optreden (EAAS) van de Europese Unie, maar voor Meert, die de volgende dag deelneemt aan een televisiedebat met de Belgische minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden, was het een succes. Het is een bewijs dat er op het gebied van het volksgezondheidsbeleid “veel mensen zijn die zich niet gehoord voelen”, zegt hij, terwijl hij het geweld veroordeelt.

Maar hoe heeft hij dat voor elkaar gekregen? Hoewel de demonstratie wordt voorgesteld als een spontane volksmobilisatie, waarvoor vrijwilligers en donaties nodig waren, blijkt bij nadere beschouwing dat zij werd geleid door een professioneel netwerk van Amerikaanse en Europese antivaccinatieideologen.

Meert is niet de enige die zich zorgen maakt over het lot van de kinderen. Hij deelt deze vrees met zijn landgenote Senta Depuydt, geaccrediteerd lobbyiste bij het Europees Parlement voor het Europees Forum voor Vaccinbewaking (EFVV). Tot de doelstellingen van deze vereniging – die onder haar ereleden de auteur van de frauduleuze studie over het verband tussen autisme en het driewaardige vaccin, Andrew Wakefield, telt – behoren de bevordering van de “keuzevrijheid op het gebied van vaccinatie” en de voorlichting “over de negatieve gevolgen van vaccinatie en de daaruit voortvloeiende financiële, sociale en psychologische gevolgen voor de samenleving”. Depuydt is echter hoofdzakelijk voorzitter van de Europese tak van de Children’s Health Defense van Robert F. Kennedy Jr., zoon van Bobby en neef van de voormalige Amerikaanse president, die door de Britse non-profit organisatie Center for Countering Digital Hate wordt genoemd als een van de twaalf grootste verspreiders van onjuiste informatie over vaccins ter wereld. De relatie tussen Europeans United en Depuydt gaat minstens terug tot 29 mei 2021, toen de Belgische journaliste als spreker werd uitgenodigd voor het eerste grote openbare optreden van Europeans United in Brussel.

Tijdens de pandemie wordt de stichting van Kennedy een multimediale en economische supermacht. Volgens een onderzoek van Associated Press zijn de inkomsten van Children’s Health Defense in 2020 meer dan verdubbeld tot 6,8 miljoen dollar. Haar tweets worden vaker gedeeld dan de artikelen van CNN over het vaccin en zelfs vaker dan de tweets van de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) en World Health Organization (WHO) samen, waardoor het bezoek aan de website van de stichting van 199.000 in november 2019 naar een piek van bijna 4,7 miljoen afgelopen augustus is gestegen.

De nevenactiviteiten van Kennedy nemen ook toe. The Real Anthony Fauci, het boek waarin RFK Jr. de medisch adviseur van het Witte Huis beschuldigt van het helpen orkestreren van “een historische staatsgreep tegen de Westerse democratie”, bereikte de top van de Amazon bestsellerlijst.(2)

Dit alles stelt Children’s Health Defense in staat om flink uit te breiden: het lanceert een internet-tv, start een filmproductiemaatschappij, Oracle Films, en opent afdelingen in Canada, Australië en Europa. De aankondiging van de opening van de Europese vestiging wordt op 28 augustus 2020 ostentatief gedaan in Berlijn, in aanwezigheid van Kennedy zelf, ondanks het verbod voor Amerikaanse burgers om in deze periode naar Duitsland te reizen. De volgende dag spreekt Kennedy vanaf het podium van een anti-Coronademonstratie voor 38.000 mensen, die zal eindigen met een poging tot bestorming van het Duitse parlement. In de keynote speech van Children’s Health Defense Europe vertelt RFK Jr. wat hem er toe heeft gebracht om van milieucampagnes tegen kwikverontreiniging in het water naar een kruistocht tegen farmaceutische bedrijven te gaan en hun decennialange ‘vergiftiging’ van kinderen met thimesoral (een conserveringsmiddel op basis van kwik dat inmiddels al lang uit kindervaccins is verwijderd en geen ernstige bijwerkingen had). “Wij bouwen instellingen om jullie instellingen te bestrijden. U hebt mondiale instellingen en wij hebben nu een mondiale instelling”, verkondigde hij.

Robert F. Kennedy jr, Martina Choy (Netzwerk Impfentscheid Deutschland) en Heiko Schöning tijdens de persconferentie tgv de oprichting van CHD Europe, Berlijn augustus 2020.

De bijeenkomst in Berlijn markeert het begin van een internationale samenwerking tussen organisaties en persoonlijkheden uit de antivax en complotscene, te beginnen met Markus Haintz, een advocaat van de Duitse anti-Coronabeweging Querdenken, en Heiko Schöning, een van de initiatiefnemers van Ärzte für Aufklärung, een groep van antivaxartsen die zinspeelt op een wereldwijde samenzwering van Bill Gates. Binnen een paar maanden verspreidt het netwerk zich als een lopend vuurtje. Schöning sloot zich bijvoorbeeld aan bij de World Doctors Alliance, een vereniging van artsen, van wie er verschillende geschorst zijn, die haar aanhang op Facebook honderdvoudig had vergroot door desinformatie over COVID-19 te verspreiden. Onder de promotors van de World Doctors Alliance is de geen-masker en pandemie-ontkenner Dolores Cahill, een voormalig immunologe aan de Universiteit van Dublin en zelf voorzitter van de World Freedom Alliance, met als partners zowel de Children’s Health Defense als Viruswaarheid (de nieuwe naam van Willem Engels Nederlandse forum Viruswaanzin).

De connecties zijn zo talrijk en zo uitgebreid dat het begrijpelijk is dat Tom Meert naarstig aansluiting zoekt bij de stichting van Kennedy. De meeste sprekers op het evenement in Brussel zijn leden van de adviesraad of van de Amerikaanse tak van Children’s Health Defense, zoals Mary Holland, of van de Europese tak, zoals Senta Depuydt, Catherine Austin Fitts, Vera Sharav, Renate Holzeisen (advocate uit Zuid-Tirol die gezondheidswerkers en leraren ondersteunt tegen verplichte vaccinaties) en Reiner Fuellmich, Duits advocaat die onder samenzweerders over de hele wereld bekendheid geniet omdat hij virologen en politici voor een nieuwe Neurenberg tribunaal wil slepen omdat zij de pandemie zouden hebben uitgevonden met moleculaire tests die onzin zijn. Er zijn ook uitnodigingen gestuurd naar de Deen Mads Palsvig van de World Freedom Alliance, naar de eerder genoemde Markus Haintz, naar de Franse infectioloog Christian Perronne, een voorstander van hydroxychloroquine als geneesmiddel voor Covid-19 en een tegenstander van vaccins als “gentherapie“, naar de Oostenrijker Alexander Ehrlich, een activist die dicht bij Querdenken staat, naar Francis Lalanne, een Franse zanger die van de ecologisten naar de gele hesjes is overgestapt en naar de beweging tegen de dictature sanitaire van Emmanuel Macron, en Maria Hubmer-Mogg, een “kruidenpedagoge” en “weerbaarheidstrainer” die uit haar functie werd gezet en geroyeerd uit de Stiermarkse artsenvereniging nadat ze een interview had gegeven aan de online-tv zender van de FPÖ (radicaal rechts), die de antivaxdemonstraties in het land leidt.

De europarlementariërs Ivan Vilibor Sinčić (Kroatië), Francesca Donato (Italië), Christine Anderson (Duitsland) en Cristian Terheş (Roemenië).

Verrassender is echter de steun van politici voor het initiatief van Meert. Niet minder dan vier leden van het Europees Parlement hebben zich bij hem aangemeld: de Nederlander Rob Roos (3), vicevoorzitter van de Fractie Europese Conservatieven en Hervormers, de Roemeense conservatief Cristian Terhes, de Kroatische libertaire populist Ivan Sincic en de ex-Leghist Francesca Donato. De laatste drie hebben zelfs een gezamenlijke persconferentie belegd om hun deelname aan het protest aan te kondigen.

Het project bleek al twee maanden eerder in de maak te zijn. Op 13 november wordt de persconferentie van Robert Kennedy in een hotel in Milaan, voorafgaand aan de manifestatie tegen de green pass op de Arco della Pace, bijgewoond door Italexit-senator Gianluigi Paragone en Donato zelf. Bij die gelegenheid verklaart Francesca Donato aan Byoblu dat zij persoonlijk met Kennedy had gesproken over de oprichting van “een wereldwijd netwerk, zelfs op politiek niveau” en dat zij hem officieel had uitgenodigd in Brussel voor een “internationale, trans-europese bijeenkomst”. Uiteindelijk zal Kennedy op 23 januari toch niet naar Europa vliegen, maar het is veelbetekenend dat op hetzelfde ogenblik als in België een massale bijeenkomst tegen de vaccinatievoorschriften en tegen de anti-COVID-vaccins voor kinderen plaatsvindt in Washington, gesponsord door Children’s Health Defense, waarvan de voorzitter zelf tot de hoofdsprekers behoort.

Kortom, de Leuvense informaticus heeft het zeker niet alleen gedaan. Voor Meert is met name de bijdrage van World Wide Demonstration (WWD), het op Telegram actieve internationale netwerk dat in 2021 in tientallen landen gelijktijdige anticoronamarsen heeft opgezet en waaraan de stichting van Kennedy herhaaldelijk bekendheid heeft gegeven, van essentieel belang. WWD wordt bij Francesca Donato en de Children’s Health Defense vertegenwoordigd door de Poolse Justyna Walker. Het nieuws van de samenwerking met Europeans United wordt verspreid door middel van een video met het motto van de samenzweringssekte QAnon, Where We Go One We Go All.

Veel publiciteit krijgt de Nederlandse tak van World Wide Demonstration, die zich de afgelopen maanden niet onbetuigd heeft gelaten in samenwerking met Tom Zwitser, eigenaar van een ultraconservatieve uitgeverij (De Blauwe Tijger) die door de Nederlandse veiligheidsdiensten in de gaten wordt gehouden, en tevens een van de ongeveer duizend ontvangers van het manifest van de neonazistische terrorist Anders Breivik. Vanuit  Nederland wordt een georganiseerde reis naar Brussel opgezet, waarbij ook leden van de ordedienst zijn, een groep veteranen van het Nederlandse leger die bij anticoronademonstraties demonstranten beschermen tegen politiecharges. Het is niet de eerste keer dat Meert zich tot hen richt. Het gebeurde zowel in september vorig jaar als in mei, bij het eerste openbare optreden van Europeans United, toen in de menigte borden te zien waren ter ondersteuning van Jürgen Conings, de Belgische neonazi-soldaat die uit zijn kazerne ontsnapte met de bedoeling viroloog Marc Van Ranst te vermoorden.

Sarah Melis met een sweater met het embleem van Feniks, een extreemrechtse organisatie die nauw betrokken was bij de organisatie van de demonstratie.

Ook tal van extreemrechtse groeperingen nemen deel aan de demonstratie in Brussel. Ook hier is er weer geen gebrek aan precedenten. Een van de belangrijkste activisten van Europeans United is Sarah Melis, die volgens de Belgische pers banden heeft met jongerenorganisaties die sterk gelieerd zijn aan Vlaams Belang. Meert zelf betreurde dit, en het leidde tot onenigheid en opschorting van de samenwerking. Maar onder de ongeveer 600 groepen die zijn oproep hebben overgenomen en die Meert weigert openbaar te maken, zijn extreemrechtse groepen duidelijk zichtbaar. In de Brusselse stoet zien we de etnonationalisten van Voorpost, die dromen van een Groot Nederland; is er de Vlaams-nationalistische partij Vlaams Belang; zijn er de neonazi’s van Thule, zijn er de xenofobe Walen van Nation, die geloven dat de pandemie een geheim plan is om het blanke ras van “Galliërs” uit te roeien, zijn er de Belgen van Civitas, een katholieke fundamentalistische organisatie, en tenslotte zijn er – opgetekend bij de meer dan tweehonderd arrestanten – de buitenbeentjes van Defend, Nederlandse leden van een knokploeg met de iconografie van burgerwachten, opgericht om zich te verzetten tegen de vaak ruwe methodes van de politie bij corona-protesten.

De infiltratie van gewelddadige extremisten was zo gemakkelijk dat een groep Franse anarchisten die dicht bij de Gilets Jaunes staan, het Bloc Lorrain, zich ook bij de demonstratie aansloot en verantwoordelijk lijkt te zijn voor de eerste incidenten voor het EU-hoofdkwartier. Het moet gezegd worden dat de botsingen met voldoening werden gefilmd door zowel neonazi’s als Nederlandse complotisten. De vlag van de Franse antifascisten werd vervolgens buitgemaakt, als oorlogstrofee tentoongesteld en samen met een EU-vlag verbrand door Feyenoord-hooligans, die al eerder hoofdrolspelers waren bij de rellen in november tegen de maatregelen in Rotterdam.

Zoals de politicoloog Benjamin Biard opmerkt, is het merendeel van de betogers – een heterogeen gezelschap, waaronder ook gezinnen – niet betrokken bij rechts-extremisme, zich ook nauwelijks bewust van het radicalisme van sommige aanwezigen, wier behendigheid er juist in bestaat om zich te verhullen achter nieuwe en schijnbaar apolitieke acroniemen. Niettemin is de aanwezigheid en tolerantie voor de nieuwe rechtse organisaties een terugkerend patroon geworden in de Covid-sceptische marsen, van Duitsland tot Nederland tot de Verenigde Staten: de gelijktijdige antivaxdemonstratie in Washington had alle kenmerken van een Trumpiaanse demonstratie, te beginnen met de deelname van de Proud Boys.

Wij zijn dus getuige van een groeiende samensmelting van het antivaxprotest met samenzweringstheorieën en met rechtsextremisme en tevens van een coördinatie hiervan op internationale schaal. Tom Meert verdedigt desondanks het besluit om ruimte te geven aan antivaxactivisten en complottheoretici: “Als je een open debat wil, moet je mensen aan het woord laten die een andere mening hebben. (…) Ik laat het aan de mensen en niet aan de regering of de pers om te bepalen wat juist is.”

Opmerkingen van de vertaler:

(1) Volgens Frank Verhoft vergist de auteur zich hier en kenden Tom Meert en Leo Van den Eeden elkaar alleen maar van de Vlaamse tak van Viruswaanzin. Mijn dank gaat uit naar Frank voor zijn opmerking.

(2) Anthony Fauci reageerde op het boek met de woorden: “It’s very unfortunate because I don’t think he is inherently malicious. I just think he’s a very disturbed individual. And I … I don’t like to have to say that, but it’s very, very clear. And it’s a shame because he comes from such an extraordinarily distinguished family, many members of whom I know personally, and I was very close to Senator Ted Kennedy, who was such an extraordinary person and a real warrior for public health. And to have RFK Jr. just spouting things that make absolutely no sense.” In de Neue Zürcher Zeitung verscheen een vernietigende recensie van Katja Müller. Zij noemt het onomwonden een langdradige en nogal monomane complottheorie. “Kennedy claims that the COVID-19 vaccine is unnecessary and so risky that there have already been numerous deaths as a result. In doing so, he uses statistics and calculations that have already been refuted by fact checkers and scientists.”

(3) Rob Roos is lid van JA21, een afsplitsing van Thierry Baudets Forum voor Democratie.

Gerelateerd: De ontbrekende schakel van de John Birch Society met Robert F. Kennedy Jr.